Coraz większe zagrożenie dla życia Polek i Polaków stanowi smog. Podobno każdego roku z jego powoda umiera kilkadziesiąt tysięcy osób. Jak się okazuje, może być on podstawą do żądania zadośćuczynienia od Skarbu Państwa.
Przekonała się o tym aktorka Grażyna Wolszczak, która wygrała spór sądowy o zadośćuczynienie za smog. Pozwanym był właśnie Skarb Państwa. Proces toczył się przed jednym z warszawskich sądów.
Oczywiście wyrok nie jest prawomocny, ale niejako otwiera drogę do wytoczenia kolejnych pozwów przeciwko Skarbowi Państwa, choć nie tylko przeciwko niemu. W tej sprawie pozwanym był Skarb Państwa, ale pozew mógłby zostać także złożony przeciwko jednostce samorządu terytorialnego – czyli konkretnej gminie.
Kto może wystąpić o zadośćuczynienie za smog?
Z pewnością nie każdy powinien. W sprawie o naruszenie dóbr osobistych powód powinien wykazać, że doszło do naruszenia jego dóbr osobistych. Następnie, aby otrzymać zadośćuczynienie pieniężne konieczne jest wykazanie odpowiedniej krzywdy doznanej w wyniku naruszonego dobra osobistego. Można to zrobić na wiele sposobów. Bardzo ważny jest dowód z przesłuchania strony procesu.
Przy czym zadośćuczynienie za smog może być uzasadnione raczej w przypadku osób, które regularnie, codziennie sprawdzają, jaki jest stan powietrza, chodzą w maskach antysmogowych, bądź też mają problemy ze zdrowiem wskutek jego złego stanu. Oczywiście z pozwem wystąpić będą mogły osoby, które mieszkają w miejscowościach najbardziej narażonych na zanieczyszczenia powietrza.
Zadośćuczynienie za smog – w jakiej wysokości?
W razie naruszenia dobra osobistego sąd może przyznać temu, czyje dobro osobiste zostało naruszone, odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę lub na jego żądanie zasądzić odpowiednią sumę pieniężną na wskazany przez niego cel społeczny.
W rozpoznawanej sprawie Sąd przyznał na rzecz wybranej fundacji kwotę 5 000 zł. Nie oznacza to jednak, że nie można wystąpić o zasądzenie na swoją rzecz zadośćuczynienia. Wydaje się, że w takich sytuacjach uzasadnione mogą być kwoty w wysokości od 2 000 zł do 10 000 zł.
Zadośćuczynienie za smog nie jest jedynym możliwym roszczeniem. Zasadna może być też walka o odszkodowanie za koszty leczenia wynikające z zanieczyszczeń powietrza. Pod warunkiem jednak, że udałoby się wykazać związek pomiędzy ich poniesieniem a zaniechaniem Skarbu Państwa. Można też domagać się zwrotu opłaty klimatycznej, a także choćby zwrotu kosztów zakupu oczyszczacza powietrza. A także wszelkich innych roszczeń powiązanych z zanieczyszczeniem powietrza.
Osobną kwestię pozostaje zadośćuczynienie po śmierci osoby najbliższej. Podobno już co najmniej kilkanaście tysięcy osób umiera rocznie w Polsce z powodu smogu. Ich najbliżsi mogliby wystąpić o zadośćuczynienie za smog także i w takiej sytuacji. Wykazać należałoby jednak związek pomiędzy zbyt wczesną śmiercią poszkodowanego (na przykład z powodu problemów ze zdrowiem) a smogiem.
Nie ma co jednak ukrywać, że prędzej czy później w polskich sądach pojawią się pozwy o zadośćuczynienie za śmierć osoby najbliższej z powodu smogu.
Radca Prawny
Piotr STOSIO
Jak się okazuje, to nie ostatni pozew o zadośćuczynienie za smog. Ostatnio w mediach było głośno o kolejnych procesach sądowych.
Polecam także poprzednie teksty. Na temat zadośćuczynienia za fajerwerki oraz zadośćuczynienia dla rodzin ofiar komunizmu.
